Inhoudsopgave
Jodium in voedsel is een stof die je lichaam nodig heeft, zij het in beperkte mate. Neem je echter nooit of weinig producten tot je waar jodium in zit, dan kun je een jodiumtekort krijgen en dat is niet goed. Waar jodium precies goed voor is, waar je een tekort aan herkent en wat je er tegen kunt doen, lees je in deze tekst.
Wat doet jodium in voedsel voor je lichaam?
Jodium is een zogenaamd sporenelement. Dit wil zeggen dat het een mineraal is waarvan je lichaam niet zoveel nodig heeft. Het is echter wel onmisbaar en helemaal zonder jodium kan je lichaam dan ook niet. Jodium is belangrijk voor de productie van schildklierhormonen. Je schildklier zorgt ervoor dat je goed groeit als kind, je zenuwstelsel zich ontwikkelt en je stofwisseling goed functioneert. Krijgt je lichaam helemaal geen jodium binnen, dan kan dat problemen met de schildklier veroorzaken. Als je als kind te weinig jodium binnenkrijgt kan het zelfs leiden tot groeistoornissen of dat je minder goed kunt leren. In diverse producten zit jodium of is dit er aan toegevoegd zodat jij er voldoende van binnenkrijgt, mits je gevarieerd en gezond eet.
Waar vind je jodium?
Om voldoende jodium binnen te krijgen hoef je niets speciaals te doen of extra van dit mineraal te gebruiken want het is reeds aanwezig in tal van soorten voedsel. Zolang je dat eet en er ook nog eens mee varieert, krijg je voldoende jodium binnen. Het scheelt natuurlijk ook dat je lichaam er niet zo veel van nodig heeft maar ook met een beperkte hoeveelheid toe kan. Jodium zit van nature in zeewater en kan ook in de bodem zitten. Wanneer planten in grond groeien waar jodium in aanwezig is, kunnen zij de stof opnemen.
Waar zit jodium in?
Jodium zit in de volgende soorten voedsel: Zeewieren (zoals Nori en kelp), zeevis, eieren , melk, brood waaraan bakkerszout met jodium is toegevoegd, zilvervliesrijst en noten (hazelnoten, cashewnoten en walnoten). Daarnaast tref je een kleine hoeveelheid jodium aan in bepaalde soorten fruit zoals aardbeien, appel, ananas, banaan, kokosnoot, mango, dadels en rabarber. Voor een deel van de producten die we in Nederland aardig wat gebruiken geldt dat er geen jodium in zit, dus wordt er tevens voor gekozen door fabrikanten om dit er aan toe te voegen. De producten waarbij dit gebeurt zijn keuken- of tafelzout, waarbij je op het etiket kunt zien of er jodium aan toegevoegd is. Daarnaast wordt jodium toegevoegd aan speciaal dieetzout met een laag natriumgehalte. Dit kan gebruikt worden door mensen die een natriumarm dieet volgen, bijvoorbeeld omdat zij nier- of hartklachten hebben. Tenslotte wordt voor bepaalde soorten vleeswaren (denk aan rauwe of gerookte vleesproducten) speciaal zout waar jodium in zit gebruikt om deze te pekelen en zit het dus extra ook in brood en broodvervangers. Voor broodproducten en aanverwanten geldt dat bakkers dit bakkerszout mogen toevoegen maar dat is niet verplicht. Wanneer je voldoende gevarieerd eet is het is niet nodig/wenselijk om producten te gebruiken waar jodium aan is toegevoegd. Door regelmatig zeegroenten aan je menu toe te voegen zorg je ervoor dat je voldoende jodium binnenkrijgt. Daarnaast bevatten deze zeewieren nog vele andere gezonde voedingsstoffen zoals mineralen.
Waar is jodium goed voor?
Zoals gezegd is jodium wel belangrijk voor je lichaam maar je hoeft er bepaald geen enorme hoeveelheden van binnen te krijgen. Zolang je gevarieerd eet, regelmatig zeewieren of vis eet binnenkrijgt, hoe je geen extra jodium tot je te nemen. De vraag waar is jodium goed voor heeft een duidelijk antwoord: het is voor iedereen belangrijk om voldoende jodium binnen te krijgen maar zeker voor kinderen. Is dit namelijk niet het geval dan kan dit leiden tot problemen met de groei en zelfs in de meest extreme gevallen tot dwerggroei. Als je wel voldoende jodium binnenkrijgt groei je als kind beter maar kun je ook beter leren en je concentreren op je taken.
Teveel aan jodium in het lichaam
Hoewel het niet veel zal voorkomen, vind je ook gevallen van mensen die een teveel aan jodium in het lichaam krijgen. Dit hoeft niet direct tot grote problemen te leiden maar kan wel verstoringen bij de schildklier veroorzaken. Zeker als je met een jodiumtekort te maken hebt en dan ineens erg veel binnenkrijgt van het mineraal of een afwijking aan je schildklier hebt, kan een grote inname van jodium leiden tot klachten zoals diarree, gewichtsverlies en hartkloppingen. Eet je gewoon zoals altijd en zijn je eetgewoontes niet veranderd maar val je toch af? Dan kan dat diverse oorzaken hebben maar een teveel aan jodium (zeker binnen korte tijd) kan er zeker ook aan ten grondslag liggen. In dit geval raad ik je aan om langs de huisarts te gaan om dit na te laten kijken.
Wat kun je doen om de juiste hoeveelheid jodium binnen te krijgen?
Ben je bijvoorbeeld dol op vis of zeewier waar veel jodium in zit? Dan is de kans dat je ineens erg veel jodium binnenkrijgt, aanzienlijk. Door goed te variëren vermijd je het risico op een eventueel jodiumoverschot. Erg ingewikkeld hoeft het zeker niet te zijn want variatie is wat telt en er zijn zoveel soorten voeding te koop dat je makkelijk kunt afwisselen. Er zit een bovengrens aan de hoeveelheid jodium die je lichaam nodig heeft. Je vindt er tabellen voor op internet die je kunt raadplegen om te zien hoeveel je maximaal binnen mag krijgen per dag. De dagelijks aanbevolen hoeveelheid jodium wordt naarmate je ouder wordt, wat groter. Indien je precies wilt weten hoeveel je binnenkrijgt, is het slim te noteren wat je eet en drinkt en de hoeveelheid jodium die daarin zit bij elkaar op te tellen. Dit geeft je direct een goed idee of je te veel of te weinig jodium inneemt. Als voedingsadviseur denk ik graag met je mee om ervoor te zorgen dat je een gezonde hoeveelheid jodium binnenkrijgt in jouw voedingspatroon. Neem gerust contact met me op.
Wat zijn jodiumtekort symptomen?
Daar waar mensen dus maar zelden een teveel aan jodium in hun lichaam zullen hebben, treedt een tekort eraan vaker op. Het gevolg ervan kan zijn dat je schildklier dan trager gaat werken en begint op te zwellen. Vaak heeft dit hormonale maar zeker ook andere problemen tot gevolg. Wanneer de schildklier trager werkt en opzwelt staat dit bekend als krop of struma. Een struma is niet het enige kenmerk van een jodiumtekort. Er zijn nog meer jodiumtekort symptomen die er op kunnen duiden dat je lichaam niet voldoende van dit mineraal binnenkrijgt. Naast een struma zijn voorkomende symptomen van een jodiumtekort een onverwachte gewichtstoename, het koud hebben, een droge of schilferige huid, vermoeidheid, gewrichtsproblemen en spierpijn, haaruitval, concentratieproblemen. Dit zijn de problemen die het meeste voorkomen maar er zijn zeker ook nog andere te vinden.
Struma
Een struma is een zwelling die optreedt in de nek. Een struma ontstaat wanneer de schildklier te groot wordt en opzwelt. Je schildklier maakt hormonen aan maar heeft daar dus jodium voor nodig. Krijg je dit te weinig binnen, dan moet de schildklier steeds harder en harder werken om voldoende hormonen aan te maken. De schildklier maakt hiervoor steeds meer cellen aan zodat er voldoende hormonen kunnen worden afgegeven aan het lichaam. Door de toename van het aantal cellen ontstaat dan een zwelling op de schildklier die je duidelijk kunt zien en bekend staat onder de naam struma.
Onverwachte gewichtstoename
Een ander kenmerk van jodiumtekort is dat je ineens veel zwaarder gaat worden ondanks dat je eetpatroon niet veranderd is. Wanneer je door een tekort aan jodium een lage schildklierspiegel hebt verbrandt je lichaam minder vet en kom je dus aan. Ook al eet je vrijwel op dezelfde manier als eerst, kan dit dan toch tot een toename in gewicht leiden die je niet direct verwacht.
Het koud hebben
Als je te weinig jodium binnenkrijgt zorgt de lage schildklierspiegel ervoor dat je het koud kunt krijgen. Doordat de schildklier je metabolisme regelt, maar niet voldoende voedingstoffen daarvoor binnenkrijgt, wordt dit trager en warmt je lichaam minder snel op dan normaal en krijg je het dus eerder koud.
Droge of schilferige huid
Een uiterlijk kenmerk van een tekort aan jodium is een schilferige of droge huid. De schildklierhormonen zorgen voor de aanmaak van nieuwe huidcellen waardoor je huid gezond en gehydrateerd blijft. Indien er te weinig hormonen worden aangemaakt wordt je huid droger doordat er te weinig nieuwe cellen worden aangemaakt of het tempo waarmee dit gebeurt te laag ligt.
Vermoeidheid en concentratieproblemen
Een vervelende bijwerking van een tekort aan jodium is dat je snel moe bent. Omdat je lichaam te weinig van het sporenelement binnenkrijgt, kun je je lusteloos voelen of weinig fut hebben. Een tekort aan jodium kan tevens leiden tot concentratieproblemen. Dit is voor iedereen lastig want zo kun je je niet alleen minder goed focussen op je taken maar is het moeilijk deze te doen, bepaalde dingen goed te onthouden of te leren.
Gewrichtsproblemen en spierpijn
Spierpijn, stijve spieren, je moeilijker kunnen bewegen zijn tevens lichamelijke symptomen van een tekort aan jodium. Daarnaast komt haaruitval voor. Daar waar je lichaam door een tekort aan jodium meer moeite heeft de cellen van je huid te vernieuwen, gebeurt dit ook met de vernieuwing van de haarzakjes. Deze gaat moeizamer waardoor je kans hebt dat je haren minder snel aangroeien en dat er veel meer uitvalt dan normaal.
Jodium is belangrijk voor je gezondheid
Jodium is belangrijk voor je gezondheid. Daarom is het goed om regelmatig jodiumrijke voeding te eten, zoals zeewieren en met mate zeevis. Op die manier krijg je voldoende jodium binnen. Wil je meer weten over jodium? Of ben je benieuwd naar jouw jodiuminname? Ik denk graag met je mee.
